Wat is cariës?

Cariës, tandbederf of gaatjes. Drie verschillende benamingen voor één van de meest voorkomende aandoeningen ter wereld. Cariës is de aantasting van een tand in de vorm van een gaatje. Het gaatje begint als een kleine laesie en zal in de loop van de tijd resulteren in een caviteit, oftewel een holte in de tand. Het gaatje ontstaat door bacteriën in het tandplak die koolhydraten omzetten in zuren. De zuren tasten vervolgens het tandoppervlak aan. Het cariësproces zal eerst beginnen in het glazuur, voordat het doorgaat in het dentine. De fase waarin het proces zich bevindt is belangrijk voor het herstel van de tand. Mocht het beginnende gaatje zich nog in het glazuur bevinden, dan kan met een goede mondhygiëne het cariësproces gestopt worden. Indien het proces zich al in het dentine bevindt en het is moeilijk te reinigen, dan moet een tandarts ingrijpen.

Oorzaak

De oorzaak van het ontstaan van een gaatje in een tand is de omzetting van suikers en koolhydraten   Als wij het hebben over de 'vatbaarheid' voor het krijgen van gaatjes zien wij dat het ontstaan van gaatjes niet te wijten is aan een bepaalde oorzaak. Dat betekent dat cariës een multifactoriële aandoening is. De volgende factoren hebben invloed op het krijgen van gaatjes:

• Onvoldoende mondhygiëne
• Niet gebruiken van fluoride
• Voeding
• Speekseltekort
• Medicijngebruik
• Erfelijkheid
• Microflora van de mond

Symptomen

Voor de patiënt is het lastig om zelf een gaatje te ontdekken. Niet elke verkleuring of vlekje op de tand zal duiden op cariës.

• In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt.
• Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
• Het gaatje kan moeilijker worden schoongemaakt, waardoor tandplak zich zal ophopen. Dit zou een slechte adem kunnen veroorzaken.

Preventie

De symptomen van een gaatje zullen pas in een ver stadium van een gaatje merkbaar worden. In een vroeg stadium zal het hebben van gaatjes in de mond niet merkbaar zijn. Het is daarom verstandig om regelmatig op controle te gaan bij de tandarts, zodat het cariësproces in een vroeg stadium ontdekt kan worden. Daarnaast is het van belang de mondhygiëne op peil te houden zodat men het ontstaan van een gaatje kan voorkomen.

Behandeling

Afhankelijk van de mate van de voortschrijding van de cariës kan de behandeling op twee manieren worden gedaan.

Non-invasief

Er zal gekozen worden voor een non-invasieve behandeling, wanneer het cariësproces gestopt kan worden. In dit geval gaat het om een beginnend gaatje en zal de tand kunnen herstellen door een verbetering van de mondhygiëne. Mocht dit de patiënt niet lukken, dan zal er alsnog invasief worden ingegrepen door de tandarts.

Invasief

Er wordt invasief ingegrepen door de tandarts als het proces niet meer gestopt kan worden door de patiënt. In dat geval zal de tandarts het gaatje vullen. In ergere gevallen waarbij het proces zo ver de tand is doorgedrongen en de zenuw daardoor is geïnfecteerd zal er ook een wortelkanaalbehandeling uitgevoerd moeten worden.