Kroon
Een kroon is een kunsttand of kies die het kroongedeelte van de eigen tand of kies vervangt. De kroon wordt geplaatst op je eigen tand of kies en kan van verschillende materialen worden gemaakt.
Wanneer is een kroon nodig?
Indien het kroongedeelte van de eigen tand vaak is gevuld en steeds afbreekt kan er besloten om een kroon te maken. Als een tand of kies voornamelijk uit vulmateriaal bestaat kan er ook een kroon geïndiceerd worden om preventief breuk van de tand of kies te voorkomen. De kroon omvat de tand of kies en dient als beschermende kap.
Kronen maken ook deel uit van een brug en worden ook op een implantaat gezet.
Indien men zich stoort aan zijn of haar voortanden kunnen er ook kronen worden geplaatst. Echter worden er tegenwoordig weinig kronen gemaakt op voortanden. In plaats daarvan worden facings gemaakt, waarbij er minder eigen tandweefsel opgeofferd wordt.
Wat doet de tandarts?
Het omslijpen van de tand of kies
Tijdens de eerste afspraak zal de tandarts de tand of kies omslijpen. Hierbij wordt er genoeg ruimte afgeslepen zodat er een kroon past. Voor deze behandeling zal de tandarts u verdoven, zodat u niets voelt van de behandeling.
Het maken van een afdruk en beetregistratie
Na het omslijpen van de tanden of kiezen zal de tandarts een afdruk maken van het hele gebit, zodat de tandtechnieker een kroon kan vervaardigen. Het maken van de afdruk doet de tandarts met een afdruklepel en rubberachtig afdrukmateriaal. Tegenwoordig is er een verschuiving te zien naar het digitaal afdrukken, waarbij met een apparaat het gebit wordt gescand.
Na het afdrukken wordt de manier van bijten vastgelegd. Hierbij kan de tandtechnieker die de kroon vervaardigt zien hoe de tanden van de onder- en bovenkaak op elkaar passen. Dit is belangrijk, zodat de kroon niet te hoog of te laag is. Hiervoor gebruikt de tandarts een wasplaatje of een ander registratie materiaal.
Het bepalen van de kleur
Het bepalen van de kleur is ook een belangrijke stap. Vooral als het om een kroon gaat die te zien is bij het lachen. De kleur moet goed aansluiten bij de rest van de tanden in de mond en moet niet opvallen. De tandarts kijkt samen met u naar een passende kleur aan de hand van een kleurenring.
Het maken van een noodvoorziening
Indien een tand of kies in de mond geen contact meer maakt met de tegenoverliggende kies, kan deze gaan uitgroeien. Om uitgroei te voorkomen en de omslepen tanden en kiezen te beschermen wordt er een tijdelijke noodvoorziening gemaakt. Hiermee kunt u gewoon blijven eten. U moet wel oppassen met het eten van harde of kleverige dingen die ervoor kunnen zorgen dat de noodvoorziening los kan komen. Ook moet u voorzichtig zijn met het reinigen tussen de noodkroon. Deze zit met een kwetsbare cement vast, zodat de tandarts de tijdelijke kroon makkelijk kan loskrijgen. Het is belangrijk om tussen de tijdelijke kroon voorzichtig te reinigen met een stoker of rager. Dit kunt u het beste doen door de kiezen op elkaar te houden en vervolgens tussen de kiezen te reinigen.
Mocht de noodvoorziening toch loskomen of afbreken, dan is het verstandig om contact op te nemen met uw tandarts.
Het vastzetten van de kroon
Bij de laatste afspraak wordt de kroon definitief vastgezet. Voordat de tandarts dit doet controleert hij of de brug goed op zijn plek zit. Hierbij wordt ook gekeken of de kroon niet te hoog of te laag is. Voordat de kroon definitief vastgezet wordt, past de tandarts de kroon aan door licht bij te slijpen indien dit nodig is. Als alles goed is plaatst de tandarts de kroon met cement op zijn plaats. Vervolgens drukt de tandarts de kroon stevig aan en worden de overtollige cementresten verwijderd.
Materialen
Een kroon kan van verschillende materialen worden gemaakt. Het ene materiaal heeft voor en nadelen ten opzichte van een ander materiaal. Welk materiaal gekozen wordt door de tandarts is afhankelijk van de plek waar de kroon moet komen in het gebit. Voortanden hebben hogere esthetische eisen ten opzichte van kiezen, terwijl kiezen sterk en slijtvast moeten zijn. De meest voorkomende materialen die gebruikt worden zijn:
Metaal porselein
Een goede combinatie tussen sterk en cometisch mooi is de metaal porseleinen kroon. Waarbij de metalen onderstructuur zorgt voor stevigheid en de opgebakken porselein de tandkleur nabootst. Geschikt voor het maken van bruggen om kiezen te vervangen. Nadeel is dat het tandvlees na een tijd kan terugtrekken, waardoor de metaalranden zichtbaarder worden.
Volledig porselein
Doordat het metaal van metaal-porseleinen kronen in de loop van de tijd zichtbaarder wordt, kan de tandarts kiezen voor een volledig porseleinen kroon. De onderstructuur bestaat uit zirkoniumoxide met opgebakken porselein. Dit soort structuren worden door hun fraaie en natuurgetrouw uitstraling vooral in de esthetische zone toegepast.
Metaal
Indien esthetiek niet belangrijk is, maar een sterke kroon gewenst is kan er gekozen worden voor een volledig metalen constructie. Het grote voordeel van volledig metalen kronen is de sterkte. Ook zijn volledig metalen kronen slijtvast en kunnen deze dun uitgewerkt worden. Er hoeft dan minder afgeslepen worden van de eigen tand of kies.
Duur van de behandeling
Afhankelijk van eventueel voorbehandeling zoals het vervangen van een oude vulling of wortelkanaalbehandeling, zal de behandeling minimaal 2 zittingen in beslag nemen.
Pijn en napijn
De behandeling doet door de verdoving meestal geen pijn. Na de behandeling kunnen de tanden of kiezen en het tandvlees gevoelig zijn. Indien de gevoeligheid toeneemt, kunt u het beste uw tandarts raadplegen.