Mondwater

Tweemaal daags het gebit reinigen met een geschikte tandenborstel en goede tandpasta is slechts het begin van een succesvolle gebitshygiëne. We noemen het een ‘begin’ omdat voor veel mensen uitsluitend poetsen vaak niet voldoende blijkt te zijn. Wist je dat je veel moeilijk bereikbare plekken in je mond overslaat als je het bij tandenpoetsen alleen houdt? Met name tussen de tanden en kiezen en waar de tandvleesrand loopt, blijken vaak lastige plekken te zijn om schoon te krijgen. En wat te denken voor de beugeldragers onder ons? Zij moeten het gebit extra goed schoonhouden om bijvoorbeeld gaatjes en tandvleesontstekingen te voorkomen.

Een tandarts zal vrijwel altijd aanraden naast het tandenpoetsen ragertjes, tandenstokers of floss te gebruiken. Er is echter een finishing touch waarmee je vrijwel alle schadelijke bacteriën en etensresten kunt verwijderen: met mondwater. De vloeibare structuur met werkzame stoffen kan gemakkelijk op alle plekken in je mond komen, met name als je goed spoelt. Ben je dus klaar met tandenpoetsen en ragen, flossen of stoken? Dan is het verstandig mondspoelwater door de mond te laten gaan om de laatste resten te verwijderen. Welke soorten bestaan er en wat is daarbij voor jou het beste mondwater in het schap?

Antibacterieel mondwater voor een frisse adem

Bacteriën (en etensresten) in de mond veroorzaken in veel gevallen een onfrisse adem. Het voornaamste doel van antibacterieel mondwater is dan ook om een frisse adem te bevorderen. Het ene mondwatermerk belooft een nóg langere frisse adem dan het andere merk. Onderling zit er echter niet veel verschil tussen de merken. Het is meer een kwestie van smaak waar je voor kiest. De meeste antibacteriële mondwaters bevatten alcohol wat bacteriedodend werkt. Als dat voor jou geen probleem is, dan kun je een merk kiezen waarvan je de smaak het lekkerst vindt. Het belangrijkste blijft dat je naast het gebruik van het mondwater ook goed het gebit blijft reinigen met poetsen en het gebruik van hulpmiddelen voor de moeilijk bereikbare plekken. Alleen dan behaal je het meeste succes met antibacterieel mondwater.

Mondwater met of zonder alcohol?

Je zal in het schap veel soorten mondwater met alcohol terugvinden. Dit omdat alcohol andere stoffen in mondwater zoals menthol, eucalyptus en thymolen actief maakt. Normaal zijn dit vettige oliën. De alcohol maakt ze echter oplosbaar in water waardoor deze etherische oliën effectief bacteriedodend werken. Toch zijn er ook tegengeluiden als het op mondwater met alcohol aankomt. Zo zou alcohol een uitdrogend effect kunnen hebben in de mond wat verstorend op het natuurlijke evenwicht in de mond kan werken. Dit verschilt echter per persoon en ook daarbij moet je zelf testen wat voor jouw gebit het beste werkt. Wees niet bang, wil je mondwater zonder alcohol, dan is dat genoeg te krijgen. Sterker nog, het aandeel hierin wordt steeds groter. In dit mondwater zijn alternatieve stoffen toegevoegd die bacteriedodend te werk gaan zoals zink of actieve zuurstof.

Mondwater met fluoride

Vrijwel alle soorten mondwater bevatten fluoride. Dit is een stof die de tanden harder maakt waardoor het glazuur minder snel broos wordt. Zo krijgen gaatjes minder snel de kans en kun je tanderosie voorkomen. In theorie is fluor een giftige stof. Er wordt dan ook vaak een verbinding van fluor in mondwater gedaan (bijvoorbeeld met zink of natrium) en in minieme hoeveelheden. Slechts enkele delen per miljoenen deeltjes (de afkorting ‘ppm’ die je op de verpakking leest). De concentratie is dus zeer klein en een mondwater met fluoride is raadzaam als je effectief het gebit wilt versterken. Liever een mondwater zonder alcohol en fluoride? Ook die zijn verkrijgbaar en misschien kan dit voor jou het beste mondwater zijn. Overleg met je tandarts of mondhygiënist.

Mondwater met chloorhexidine

Een andere stof die zeer bacteriedodend werkt, is chloorhexidine. Dit is een mondwater dat niet standaard wordt voorgeschreven. Heb je een tandvleesoperatie achter de rug, dan zal de tandarts of kaakchirurg wel altijd een mondwater met chloorhexidine voorschrijven. Dit is een ontstekingsremmend mondwater. Daar zijn verschillende redenen voor. Soms kan het tandenpoetsen na een ingreep namelijk bemoeilijkt of zeer pijnlijk zijn. In dat geval is een aanvullende hygiëne maatregel nodig zoals het gebruik van ontstekingsremmend mondwater. Dan kan het gebit alsnog effectief gereinigd worden. Ook is mondwater met chloorhexidine noodzakelijk om wondinfecties en tandvleesontstekingen te voorkomen. Als er daarom een ingreep is geweest waarbij het tandvlees heeft opengelegen (bijvoorbeeld bij het verwijderen van de verstandskiezen), dan is chloorhexidine het meest effectief om infecties te voorkomen. Overigens is het gebruik van een mondwater met chloorhexidine altijd van tijdelijke aard. De stof is namelijk zeer bacteriedodend en doodt ook goede bacteriën in de mond. Daarom mag dit ontstekingsremmende mondwater niet te lang achter elkaar gebruikt worden.

Mondwater speciaal voor het tandvlees

De tandvleesrand en het tandvlees zelf zijn gevoelige plekken waarbij vaak problemen ontstaan. Doordat veel mensen te hard poetsen kan het tandvlees permanent terugtrekken en worden gebitsproblemen groter. Ook het tandvlees zelf kan vaak bloeden door matige gebitshygiëne. Daarom is een mondwater voor het tandvlees vaak een effectief middel. Het zorgt ervoor dat de gevoelige plekken toch grondig gereinigd worden zonder dat dit te hard gebeurt.

Heb je serieuze tandvleesontstekingen? Dan kun je mondwater voor ontstoken tandvlees kiezen. Hierbij is een kleine hoeveelheid chloorhexidine aan het mondspoelwater toegevoegd. Gebruik mondwater voor ontstoken tandvlees tijdelijk totdat de grootste problemen aan je tandvlees voorbij zijn. Om het tandvlees gezond te houden, kun je vervolgens verder gaan met een ander soort mondwater dat milder van aard is. Bijvoorbeeld met een mondwater zonder alcohol dat wel ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Ook hierbij luidt het advies: een algemene goede gebitshygiëne is essentieel om het tandvlees gezond te houden.

Mondwater tegen tandsteen

Er zijn een aantal merken die pretenderen speciaal te werken tegen tandsteen. Daarbij een grote kanttekening: heb je eenmaal tandsteenvorming, dan is er geen mondwater die dit weg kan nemen. In dat geval moet je de tandsteen professioneel laten verwijderen door een tandarts of mondhygiëniste. Met een mondwater tegen tandsteen kun je wel het nodige voorkomen. Deze soorten mondwater hebben namelijk allemaal bacteriedodende eigenschappen waardoor tandplak minder kans heeft om te vormen. Omdat tandplak uiteindelijk uitmondt in tandsteen neem je dus een belangrijke oorzaak weg. Mondwaters tegen tandsteen bevatten vaak alcohol of andere ingrediënten die bacteriedodend zijn.

Mondwater voor kinderen

Bij kinderen is het glazuur minder hard dan bij volwassenen. Het gevolg is dat kindergebitten veel bevattelijker zijn voor zuren die kunnen doordringen in het tandglazuur en daarmee gaatjes veroorzaken. Het gebruik van een fluoridetandpasta voor kinderen is dus zeer raadzaam. Deze bevat minder fluoride dan voor volwassenen (gezien het inslikgevaar) maar wel voldoende om het gebit sterker te maken. Daarnaast kun je ervoor kiezen een mondwater voor het kind te gebruiken. Deze mondwaters zijn vrij van alcohol maar bevatten een verantwoorde dosis fluoride. Hiermee komt de fluoride door de vloeibare eigenschappen van het mondwater op moeilijke bereikbare plekken in de kindermond. Mondwater voor kinderen is doorgaans geschikt vanaf de leeftijd van 5 jaar.